- Συμβολή στη Διοίκηση

 - ΙΙΙ: Το να Διοικείς

Η διοικητική μου εμπειρία αποκτήθηκε, τόσο από τις δύο θητείες μου ως ’’Διευθυντής του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων’’ (1994-1999 και 1999-2004) και ως ‘’Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου’’ του ΕΚΘΕ & ΕΛΚΕΘΕ, όσο και από την παλαιότερη προϋπηρεσία μου ως "Αναπληρωτής Προϊστάμενος της Διοικητικής Υπηρεσίας "του Ε.Κ.Θ.Ε. (1983-1988) και ως "Προϊστάμενος της Οικονομικής Υπηρεσίας" του Ε.Κ.Θ.Ε. (1983-1990).

Επίσης, στη διοικητική μου εμπειρία συνέβαλλε και το ότι είμαι κάτοχος του μεταπτυχιακού διπλώματος της "Περιφερειακής Ανάπτυξης" από το Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Συνοπτικά, η προϋπηρεσία μου με διοικητικά καθήκοντα έχει ως ακολούθως:

-20-5-1983 έως 29-2-1988 : Αναπληρωτής Διεθυντής της Διοικητικής Υπηρεσίας, Ε.Κ.Θ.Ε.

-22-7-1983 έως 29-2-1990: Προϊστάμενος της Οικονομικής Υπηρεσίας, Ε.Κ.Θ.Ε.

-1990 έως 1994: Προϊστάμενος του Τομέα Ερευνών Περιβάλλοντος,  Ινστιτούτο  Εσωτερικών Υδάτων, Ε.Κ.Θ.Ε.

-1994 έως 1999: Διευθυντής του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων, Ε.Κ.Θ.Ε.(1^η θητεία).

-1994 έως 1999: Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου ΕΚΘΕ & ΕΛΚΕΘΕ.

-1998-2000: Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου ΙΧΘΥΚΑ  Α.Ε.

-1999 έως 2004: Διευθυντής του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων, ΕΛΚΕΘΕ (2^η θητεία).

-1999 έως 2004: Μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου ΕΛΚΕΘΕ.

__________

- IV: Συμβολή - Απολογισμός
 Στόχοι και οράματα για την ανάπτυξη του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων/ΕΛΚΕΘΕ
(1994-1999 & 1999-2004)

1. Εισαγωγή

Το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων (ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ.) αποτελεί ένα από τα πέντε Ινστιτούτα του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), σύμφωνα με τη θεσμοθετημένη δομή που καθορίστηκε από το Ν2919/01. Η οργανωτική δομή και η λειτουργία του ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ. περιγράφονται επίσης,τόσο στον ιδρυτικό νόμο του ΕΚΘΕ (1514/85) και στον Οργανισμό του ΕΚΘΕ (Π.Δ. 343/86), όσο και στον Εσωτερικό Κανονισμό Λειτουργίας του ΕΚΘΕ (Υπουργική ΑΠΌΦΑΣΗ 4907/ΦΟΡ/256Κ220/28-3-1995). Η ουσιαστική έναρξη λειτουργίας του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων έγινε τον Αύγουστο του 1994, όταν ολοκληρώθηκαν οι διαδικασίες εκλογής των Διευθυντών και των άλλων Ινστιτούτων του ΕΚΘΕ, καθώς και αυτή του Διευθυντή του Κέντρου.   

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων διεξάγει διεπιστημονική έρευνα με γνωστικά πεδία που εστιάζονται στα νερά της ενδοχώρας και αποσκοπεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, στην προστασία και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων.

Σκοπός του Ινστιτούτου είναι να συνεισφέρει στην παραγωγή της γνώσης, στην επίλυση των προβλημάτων, στην ανάπτυξη και διάχυση της τεχνογνωσίας, και στη διασύνδεση των αποτελεσμάτων της έρευνας με την κοινωνικο-οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας. 

2. Γενικές Αρχές

Είναι γνωστό, ότι οι σύγχρονες ανθρωπογενείς δραστηριότητες και στάσεις έχουν επιπτώσεις στα χαρακτηριστικά των υδάτινων πόρων και στα οικοσυστήματα τους, ενώ δημιουργούνται απειλές και κίνδυνοι για το περιβάλλον και αυξημένο κόστος αποκατάστασής του. Οι σύγχρονες στρατηγικές για την προστασία και διατήρηση του υδάτινου περιβάλλοντος και για την αειφόρο ανάπτυξη απαιτούν ανάπτυξη κατάλληλων μηχανισμών, μεθοδολογιών και συστημάτων συνεχούς παρακολούθησης, ενώ η ευαισθητοποίηση και συμμετοχικότητα της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της, είναι κλειδιά για την επιτυχία.

Είναι γνωστό επίσης, ότι η συνεχώς αυξανόμενη κατανάλωση γλυκού νερού βρίσκεται σε αναντιστοιχία με τους διαθέσιμους υδάτινους πόρους, ενώ ταυτόχρονα τα οικοσυστήματα και η ποιότητα του νερού υποβαθμίζονται, οι απαιτήσεις για νερό αυξάνονται ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες (ανάγκες άρδευσης, τουρισμός, κ.ά.), αλλά και σε περιοχές όπου υφίστανται έντονα τα προβλήματα της ανομβρίας, της υποβάθμισης των διαθέσιμων νερών και των εδαφών (υφαλμύρωση, ερημοποίηση, αλάτωση), καθώς και εξαιτίας των αλληλοσυγκρουόμενων πολλαπλών χρήσεων νερού και γης σε δεδομένη χρονική περίοδο και περιοχή.

Εξάλλου, η Ελλάδα στον πεδινό, στον παράκτιο και στο νησιωτικό χώρο ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα  επάρκειας και καθαρού γλυκού νερού, τα οποία αναμένονται να οξυνθούν τα προσεχή χρόνια, εξαιτίας των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και της μεταβολής των κλιματικών συνθηκών. Έτσι, είμαστε υποχρεωμένοι να κατευθύνουμε τις προσπάθειες μας στην απόκτηση καλύτερης γνώσης, στην ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών και εργαλείων, αλλά και στην εναρμόνιση τεχνικών, ανάπτυξης ή και βελτίωσης των μεθόδων αποτύπωσης και παρακολούθησης των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών των νερών για την αναβάθμιση της ποιότητας της ζωής για αναπτυξιακές δραστηριότητες, αλλά και για την περιβαλλοντική σημασία του νερού και των βιολογικών του πόρων και οικοσυστημάτων.

Οι προσεχείς στόχοι των θεματικών αξόνων έρευνας  και ανάπτυξης (βλέπε παρακάτω στο κεφάλαιο 4. ‘’Προοπτικές Ερευνας & Ανάπτυξης-Θεματικοί Αξονες Ερευνας), αποβλέπουν στη δημιουργία μιας σύγχρονης, διαφορετικής αντίληψης για το υδάτινο περιβάλλον σε συνδυασμό με την αειφόρο ανάπτυξη. Ετσι, καλύπτονται πεδία  έρευνας, σχεδιασμού και βιώσιμης ανάπτυξης και αποτελούν στρατηγικές για τη διασύνδεση της έρευνας με τις ανάγκες και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, με τη διαχείριση εθνικών και διασυνοριακών πόρων και χώρων, καθώς και σύνδεση της έρευνας με τις διεθνείς ερευνητικές και αναπτυξιακές προοπτικές.

2.1. Τάσεις της Ερευνας στα Εσωτερικά Νερά

Οπως είναι γνωστό, το υδάτινο δυναμικό της ενδοχώρας διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στο φυσικό, οικολογικό, οικονομικό και πολιτιστικό χώρο κάθε περιοχής. Το δυναμικό αυτό, όχι μόνο στη χώρα μας, αλλά και σε διεθνές επίπεδο, υφίσταται πολλαπλές και πολλές φορές αλληλοσυγκρουόμενες χρήσεις, επειδή καλείται να καλύψει την ίδια χρονική περίοδο ή και σε περιορισμένη γεωγραφική περιοχή, εναλλακτικές χρήσεις που αποτελούν αιτία οικονομικών και κοινωνικών διεκδικήσεων.

Τα επιφανειακά εσωτερικά υδάτινα συστήματα στην Ελλάδα καλύπτουν σχετικά μικρή γεωγραφική έκταση (ποσόστο κάλυψης περίπου 1,5%) και επομένως  αποτελούν περιορισμένο πόρο για τις περισσότερες περιοχές, παρόλο που σε λίγες μόνο περιοχές το νερό φαίνεται ότι είναι άφθονο.

Η αγροτική, αστική και βιομηχανική ανάπτυξη εξαρτώνται από τα επιφανειακά και υπόγεια εκμεταλλεύσιμα αποθέματα του νερού. Ετσι, οι ανθρωπογενείς  δραστηριότητες, αλλά και οι κλιματικές μεταβολές έχουν επιπτώσεις στους υδάτινους πόρους, στα ποσοτικά και ποιοτικά τους μεγέθη και χαρακτηριστικά. Ειδικότερα, αποξηραίνονται ρέοντα συστήματα και τροποποιείται το σύστημα ροής πολλών ποταμών, ενώ προστίθενται ρυπογόνες ουσίες συνεχώς σ’αυτά, τεχνικά έργα μεταβάλλουν τα ενδιαιτήματα της υδρόβιας πανίδας, την κατανομή και την αφθονία τους, η υπερχρήση του νερού δεν λαμβάνει συνήθως υπόψη της την περιβαλλοντική χρήση του νερού, με αποτέλεσμα να κινδυνεύουν οι φυσικοί βιότοποι και τα αναπαραγωγικά πεδία των ψαριών του γλυκού νερού και η υπόλοιπη πανίδα και η χλωρίδα.

Γενικά, η κατάσταση ως προς το διαθέσιμο υδάτινο δυναμικό και τα οικολογικά του χαρακτηριστικά στην Ελλάδα επηρεάζεται και διαμορφώνεται μεταξύ των άλλων από:

- την ανομοιόμορφη κατανομή των βροχοπτώσεων σε εθνικό επίπεδο,

- την προέλευση μεγάλου μέρους του υδάτινου δυναμικού της χώρας από γειτονικές χώρες,

- την απουσία διαχείρισης ανά υδρολογική λεκάνη και υδατικό διαμέρισμα,

- την ανομοιογενή ζήτηση του νερού για αστική, γεωργική και βιομηχανική χρήση,

- την υποχρέωση διατήρησης της περιβαλλοντικής χρήσης του νερού,

- τις ανεξέλεγκτες απορρίψεις κάθε είδους που αλλοιώνουν και μεταβάλλουν τα οικολογικά και ποσοτικά χαρακτηριστικά των επιφανειακών και υπόγειων νερών,

- τα γενικότερα προβλήματα-ζητήματα του περιβάλλοντος που προέρχονται από ανθρωπογενείς δραστηριότητες, αλλά και από φυσικά αίτια.

Τα θέματα, της προστασίας του υδάτινου περιβάλλοντος γενικότερα και της βέλτιστης αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού με τους πόρους του, μας οδήγησαν στη χάραξη της  ερευνητικής αναπτυξιακής στρατηγικής του Ινστιτούτου που αποσκοπεί ότι θα συμβάλλει :

- στην προσπάθεια της ορθολογικής διαχείρισης των υδάτινων πόρων της χώρας,

- στην προστασία και ποιοτική αναβάθμιση του υδάτινου περιβάλλοντος και των πόρων του, 

- στην προσφορά  περιβαλλοντικής γνώσης για  πλουτοπαραγωγικές δραστηριότητες και οικονομική ανάπτυξη, μέσα από δραστηριότητες ήπιες και συμβατές προς το περιβάλλον και

- σε θέματα αλιευτικής και ιχθυοτροφικής αξιοποίησης, ιχθυολογικής διερεύνησης εσωτερικών υδάτων και προστασίας απειλούμενων ειδών. 

Από την περιγραφή και την αποτίμηση των ερευνητικών και άλλων δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων κατά την προηγούμενη πενταετία φαίνεται ότι καταβλήθηκε σοβαρή προσπάθεια με ικανοποιητικά επιστημονικά αποτελέσματα, έστω και εάν απουσίαζε ο γενικός σχεδιασμός, η προοπτική των στόχων και το όραμα της ανάπτυξης για την επιστημονική έρευνα στα εσωτερικά νερά.  Παρόλη τη σχετικά θετική εικόνα, θα πρέπει να υπομνηστεί ότι υπήρξαν εγγενείς δυσκολίες δραστηριοποίησης του Ινστιτούτου σε σύγχρονα γνωστικά πεδία και αντικείμενα.

Στις επόμενες παραγράφους παρατίθενται οι στόχοι του προγραμματισμού ανάπτυξης του Ινστιτούτου, ενώ καταβλήθηκε ιδιαίτερη προσπάθεια όπως οι μελλοντικοί θεματικοί στόχοι να είναι ρεαλιστικοί και να αποβλέπουν:

- στη δραστηριοποίηση του Ινστιτούτου στα σύγχρονα γνωστικά πεδία και τη μείωση του ελλείμματος της τεχνογνωσίας,

- στην κάλυψη των ερευνητικών αναγκών σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και

- στην παρακολούθηση και συμμετοχή  στις διεθνείς επιστημονικές τάσεις.

Τα τελευταία έτη γίνεται όλο και  περισσότερο κατανοητό, ότι η συνεχιζόμενη υποβάθμιση της ποιότητας των επιφανειακών και υπόγειων νερών και η διαταραχή της οικολογικής τους ισορροπίας, θα δημιουργήσουν προβλήματα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο,  ενώ τα παγκόσμια  προβλήματα ως προς τους υδάτινους πόρους, είναι ιδιαίτερα επίκαιρα στη χώρα μας εξαιτίας της γεωμορφολογικής της θέσης και των ιδιόμορφων κλιματικών συνθηκών του ελληνικού περιβάλλοντος. Η αναγνώριση των προβλημάτων αυτών, τόσο σε τοπικό και εθνικό , όσο και σε διεθνές επίπεδο, μπορούν να αποτελέσουν τον κύριο ερευνητικό προσανατολισμό για την αειφόρο ανάπτυξη και την ορθολογική διαχείριση των υδάτινων πόρων ση χώρα μα.

Η επιστημονική έρευνα για τα εσωτερικά νερά στη χώρα μας, με θεματικούς στόχους που περιλαμβάνουν κατά κύριο λόγο τα επιφανειακά και τα υπόγεια νερά, μπορεί να αποτελέσει τον κύριο προσανατολισμό των δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων ως μοναδικού, για τη μελέτη των εσωτερικών υδάτων, κρατικού φορέα στη χώρα μας, με εξαίρεση τα πανεπιστήμια. Τα προσεχή έτη, καλούμαστε να συμβάλλουμε στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με πολιτικές ορθολογικής διαχείρισης των εσωτερικών υδάτων, αλλά και ως προς την ανάδειξη, διατήρηση και προστασία της περιβαλλοντικής μας κληρονομιάς.

3. Αξιολόγηση και Ερευνητικός Απολογισμός των Περιόδων  1994-1999  &  1999-2004

3.1. Διεθνής Αξιολόγηση του Ινστιτούτου το 2000.

Όπως είναι γνωστό, το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων μαζί με τα άλλα ερευνητικά Κέντρα της ΓΓΕΤ, αξιολογήθηκαν από ‘’Διεθνή Επιτροπή Κριτών ‘’ (Prof. F. Einaudi, Prof. A. Monaco, Prof. A. Rowell, Dr. K. Simeonidis, Prof. M. Wyss –9-14 October, 2000) το 2000.

Οι γενικές παρατηρήσεις της επιτροπής για το Ινστιτούτο ήσαν θετικές και ειδικότερα οι συμβουλές τους έχουν ως ακολούθως:

Conclusions and Recommendations

v The director of both the NCMR and the IIW are determined to position the IIW to be able to attract businesses to form profitable cooperative companies.

v A few permanent members of the IIW do not appear to accept the above philosophy, but it is strongly endorsed by the majority of the research scientists and by all the younger and most active ones.

v The director of IIW has both an action plan for the institution and targeted client groups

v All research scientists who were recruited in the past five years have been innovative and successful in obtaining grant support. These funds, together with those garnered by the director of IIW, and smaller amounts awarded to other senior members, have allowed the institute to have an active research program.

v The RC recommends that the two departments of IIW be merged. It recognizes the historical background that led to their formation and the close cooperation that exists between some members of the two groups, but both departments seem too small for formal recognition.

v The three presentations were well organized, beautifully illustrated, and given enthusiastically. All three speakers had a clear idea of their mission and how their future plans fitted with it.

v Research scientists are burdened by too many details of accounting procedures and this detracts from their major mission. Furthermore, researchers frequently spend long periods on tasks that could be accomplished by a technician.

v All research scientists and several functional scientists have attended many conferences during the past four years in the belief that this helps to make the institute well known and respected.

v Where appropriate, members of the group have cooperated actively with colleagues at NOA, most notably in the international WASSER program.

v With no exception, the number of publications in major outside journals has been very modest.

Από την τελευταία διεθνή αξιολόγηση του Ινστιτούτου (2000) μέχρι σήμερα έχουν διαφοροποιηθεί αρκετά στοιχεία, όπως για παράδειγμα οι στόχοι, τα ερευνητικά προγράμματα, οι δημοσιεύσεις σε διεθνούς κύρους επιστημονικά περιοδικά, ενώ οι εισροές χρηματοδότησης από τη συμμετοχή μας σε ερευνητικά προγράμματα έχουν ξεπεράσει το επίπεδο των 800.000 Ευρώ σε ετήσια βάση κατά μέσον όρο, παρότι το μόνιμο προσωπικό παραμένει το ίδιο.

Ως προς το προσωπικό γενικότερα και τις δραστηριότητές του, παρατηρείται σαφής αύξηση των ερευνητικών προγραμμάτων στα οποία εμπλέκονται, αλλά και η αποκτηθείσα τεχνογνωσία του έχει μια αδιαμφισβήτητη δυναμική. Εντούτοις, μόνο τα ερευνητικά προγράμματα μας επιτρέπουν τη συνεργασία και την απασχόληση συνεργατών για μικρότερα ή μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα. Μάλιστα αυτή η διαδικασία περικλείει κινδύνους για την επένδυση σε έμπειρο ανθρώπινο δυναμικό και δεν είναι λίγες οι φορές όπου ειδικευμένο προσωπικό έλυσε μονομερώς τη σύμβαση απασχόλησής του. Ωστόσο, αυτή η έλλειψη σε προσωπικό περιορίζει εκ των πραγμάτων στους αναπτυξιακούς στόχους του Ινστιτούτου και αντανακλά πολλές φορές στο έλλειμμα που παρατηρείται σε επιστημονικές δημοσιεύσεις, αφού το εξειδικευμένο προσωπικό είναι υποχρεωμένο να ασχολείται με τεχνικά θέματα, ακόμη και με θέματα οικονομικής διαχείρισης.

3.2. Ερευνητικά Προγράμματα

Στον παρακάτω πίνακα παρατίθενται τα ερευνητικά προγράμματα, έργα ή πραγματογνωμοσύνες  που έχει αναλάβει το Ινστιτούτο από το 1987 μέχρι το 2004. 

ΤΑ  ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ   ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ  ΤΟΥ  ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ  ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ  ΥΔΑΤΩΝ
ΚΩΔ	ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ (ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΑ)	ΕΠΙΣΤ/ΚΟΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ	ΦΟΡΕΑΣ ΧΡΗΜ/ΣΗΣ	ΠΡΟΫΠ/ΜΟΣ σε €uro	ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΡΓΟΥ
88	Επίλυση προβλημάτων στην υδροληψία και υδροτροφοδοσία Αγρινίου (ΚΑΣΤΡΑΚΙ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	Δήμος Αγρινίου	26.412,00	1987-1992
89	Υδροβιολογική Μελέτη λίμνης Τριχωνίδας (ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ).	Δρ. Χ. Νταουλάς	Υπ. Γεωργίας	29.347,00	1988-1990
92	Ωκεανογραφική μελέτη νήσου Μήλου (ΜΗΛΟΣ).	Δρ. Α. Διαπούλης	ΔΕΗ	30.668,00	1988-1991
104	Υδροβιολογική Μελέτη και αλιευτική αξιοποίηση Τεχνητής λίμνης Μόρνου (ΜΟΡΝΟΣ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	Υπ. Γεωργίας	73.368,00	1988-1992
130	Μελέτη των συνθηκών συγκέντρωσης των ανοδικών χελιών, προσδιορισμός των συνθηκών συγκέντρωσης και των μεθόδων συλλογής τους σε περιοχές της Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου  (ΑΝΟΔΙΚΑ ΧΕΛΙΑ).	Δρ. Χ. Νταουλάς	Υπ. Γεωργίας	73.368,00	1991-1996
135	Περιβαλλοντικές μετρήσεις στη Νίσυρο  (ΝΙΣΥΡΟΣ).	Δρ. Α. Διαπούλης	ΔΕΗ	36.684,00	1991-1992
140	Μελέτη Περιβαλλοντικής Αναβάθμισης λίμνης Κουμουνδούρου (ΛΙΜΝΗ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	Νομαρχιακό Ταμείο Δ. Αττικής	7.337,00	1992-1993
152	Περιβαλλοντικές μετρήσεις στο σύστημα χείμαρροι, ποτάμια, λίμνη στον Ταμιευτήρα του ΥΗΣ Π. Μπακογιάννη (Κρεμαστά) (ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	ΔΕΗ	17.608,00	1993-1994
220	Επιπτώσεις της ιχθυοτροφικής εκμετάλλευσης στο υδάτινο περιβάλλον του Ταμιευτήρα Κρεμαστά (ΚΡΕΜΑΣΤΑ- ΠΕΝΕΔ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	ΓΓΕΤ	23.478,00	1996-1998
221	Δράσεις προστασίας και αποκατάστασης του απειλούμενου ενδημικού ψαριού, ελληνοπηγόστεος Pungitius hellenicus  (ΕΛΛΗΝΟΠΗΓΟΣΤΕΟΣ).	Δρ. Χ. Νταουλάς	ΥΠΕΧΩΔΕ	44.021,00	1996-1998
223	Περιβαλλοντικές μετρήσεις στον Ταμιευτήρα Πολυφύτου Κοζάνης  (ΠΟΛΥΦΥΤΟ- Δ.Ε.Η.).	Δρ. Θ. Κουσουρής (σε συνεργασία με το Ινστ. Ωκ/φίας)	ΔΕΗ	54.807,00	1996-1998
231	Μελέτη της υφιστάμενης κατάστασης στους ταμιευτήρες Αώου και Πουρνάρι της ΔΕΗ  (ΑΩΟΣ – ΠΟΥΡΝΑΡΙ).	Δρ. Α. Οικονόμου	ΔΕΗ	35.216,00	1996-1998
238	Απειλούμενα ενδημικά είδη ψαριών του γλυκού νερού της Δυτικής Ελλάδας και Πελοποννήσου. Κατανομή, αφθονία, κίνδυνοι και μέτρα προστασίας  (ENDEMIC FISH / ΕΝΔΗΜΙΚΑ ΨΑΡΙΑ).	Δρ. Α. Οικονόμου	ΓΓΕΤ	23.478,00	1996-1999
Χ	Ανθρώπινο δίκτυο αξιολόγησης ρύπανσης επιφανειακών νερών (ΑΔΑΡΕΝ) του Εργαστηρίου Ρύπανσης Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ.	Καθ. Θ. Κουϊμτζής (Α.Π.Θ.) ΕΚΘΕ Δρ. Θ. Κουσουρής	ΓΓΕΤ		1996-1998
247	Πενταετές πρόγραμμα περιβαλλοντικής παρακολούθησης ως προς τις επιπτώσεις της διέλευσης του αγωγού φυσικού αερίου από τους ποταμούς Αξιό, Αλιάκμονα και Στρυμόνα, σε συνεργασία με την ECOS ΕΠΕ που είναι ο ανάδοχος του έργου από Δ.Ε.Π.Α.  (Δ.Ε.Π.Α.)	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	ΔΕΠΑ Α.Ε. / ECOS ΕΠΕ	22.597,00	1997-1998
254	Εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τις ιχθυοκαλλιέργειες στο υδάτινο περιβάλλον των ταμιευτήρων  (ENI / ΡΥΠΑΝΣΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΩΝ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	BRITISH COUNCIL & ΓΓΕΤ	7.395,00	1997-1999
268	Utilisation of ground water desalination and waste water reuse in the water supply of seasonally- stressed regions(WASSER).  Χρησιμοποίηση των υφάλμυρων υπόγειων νερών και επαναχρησιμοποίηση των αποβλήτων για τον εφοδιασμό σε νερό των περιοχών που εποχιακά βρίσκονται σε δυσμενείς υδρολογικές συνθήκες    [ENV4-CT97-0459].	Δρ. Θ. Κουσουρής  & Δρ. Ι. Ζαχαριάς (συντονιστής)	ΕΕ (Environment & Climate) & ΓΓΕΤ	107.982,00	1998-2001
281	Lagoon Information System ( LIS). Πληροφοριακό σύστημα για τις λιμνοθάλασσες   [DG/XIV/EU/ Studies No. 97/037].	Δρ. Μ.Θ. Στουμπούδη	ΕΕ & ΓΓΕΤ	34.864,00	1998-2000
282	Παράκτια αλιεία που διενεργείται με σκάφη κάτω των 20 HP στην Ελλάδα: Βιολογικό, Οικονομικό και Κοινωνικό πλαίσιο (ΜΙΚΡΗΣ ΚΛΙΜΑΚΑΣ ΑΛΙΕΙΑ)   [DG/XIV/EU Studies No.97/051].	Δρ. Α. Οικονόμου	ΕΕ & ΝΗΡΕΑΣ ΑΕ	41.159,00	1998-2001
294	Conservation measures for the endangered fish Ladigesocypris ghigii (ΓΚΙΖΑΝΙ ΙΙ.) Μέτρα προστασίας για το Γκιζάνι που βρίσκεται υπό απειλή  [Β4/3200/98/445].	Δρ. Μ.Θ. Στουμπούδη	ΕΕ (LIFE 98) (75%), Υπ. ΠΕΧΩΔΕ (8,62%) & ΕΚΘΕ (16,38%)	851.064,00	1999-2003
295	A new bio-index for the assessment of stress condition in cultured marine fish (FISCI ).  [DG/XIV/EU/FAIR-PL- 98/4217].	Δρ. Μ.Θ. Στουμπούδη  & Δρ. Μ. Αλέξη (ΙΘΑΒΙΠ)	ΕΕ (FAIR) & ΓΓΕΤ	434.898,00	1999-2002
315	Διαχείριση βιοτόπων και αποκατάσταση των ανοδικών διόδων των χελιών στα φυσικά οικοσυστήματα στις λιμνοθάλασσες Μεσολογγίου– Ποταμός Αχελώος στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας.  (ΣΚΑΛΕΣ ΑΝΟΔΟΥ ΧΕΛΙΩΝ).	Δρ. Χ. Νταουλάς	ΥΠΕΧΩΔΕ	88.041,00	1999-2002
316	Επισκόπηση του πυθμένα, ποιότητα νερού και ιζήματος της λίμνης Βεγορίτιδας.  (ΒΕΓΟΡΙΤΙΔΑ).	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	Νομ/κή Αυτοδιοίκηση Φλώρινας	70.433,00	1999-2000
320	Πραγματογνωμοσύνη για τις Περιβαλλοντικές συνθήκες του χώρου των αλυκών Αλεξάνδρου Λευκάδας σε σχέση με τις δυνατότητες αξιοποίησής της ως Ιχθυοτροφείου (LEFKADA SALTPANS/ PESCA ΛΕΥΚΑΔΑΣ).	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	Δήμος Λευκάδας	1.467,00	1999
321	Action for the protection of Calcareous bog fens in Trichonis lake(LIFE II. ΤΡΙΧΩΝΙΔΑ). Δράσεις για την προστασία των ασβεστούχων υγροτόπων της Λίμνης Τριχωνίδας  [LIFE99 NAT/GR/006499].	Δρ. Θ. Κουσουρής (επιστ.υπεύθυνος) & Δρ. Ι. Ζαχαριάς (συντονιστής)	ΕΕ (LIFE/ΦΥΣΗ ΄99), Υπ. ΠΕΧΩΔΕ & Νομ/χία Αιτωλ/νίας	833.456,61	1999-2003
336	Αξιοποίηση υδροχημικών δεδομένων Αχελώου. Εκτίμηση της συνεισφοράς της γεωργίας στην υδατική ρύπανση  (ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΡΥΠΑΝΣΗ).	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	Υπουργείο Γεωργίας	352.184,00	2000-2002
337	The development and testing of an integrated assessment system for the ecological quality of streams and rivers troughout Europe using bentic macroinvertebrates (AQUEM). Αναπτυξη και έλεγχος ενός ολοκληρωμένου συστήματος εκτίμησης της οικολογικής ποιότητας ρευμάτων και ποταμών στην Ευρώπη με τη χρήση βενθικών μακροασπονδύλων. [EVK1/CT99/00027].	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	ΕΕ & ΓΓΕΤ	91.856,00	2000-2002
348	Μελέτη αλιευτικής διαχείρισης λιμνών (φυσικών και τεχνητών) αξιοποίηση υδάτινων πόρων ορεινών και μειονεκτικών περιοχών Νομών Ατωλ/νίας, Φλώρινας, Πέλλας, Κιλκίς, Σερρών, Ιωαννίνων, Ευρυτανίας, Κοζάνης, Καστορίας, Θεσ/νίκης, Ροδόπης, Καρδίτσας, Βοιωτίας  (PESCA ΑΛΙΕΙΑΣ).	Δρ. Α. Οικονόμου	Υπ. Γεωργίας	32.282,00	2000-2001
376	Environmental impact of EU policies on a Greek catchment(ISPRA). Περιβαλλοντικές επιπτώσεις της Κοινοτικής νομοθεσίας σε μία Ελληνική υδρολογική λεκάνη [17283-2000-12 F1 ED ISP GR].	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	ΕΕ/ ISPRA	78.150,00	2000-2002
383	Λίμνη Ζαραβίνα (Πραγματογνωμοσύνη) (ΛΙΜΝΗ ΖΑΡΑΒΙΝΑ).	Δρ. Θ. Κουσουρής	Δήμος Δελβινακίου,  Ν. Ιωαννίνων	2.700,00	2001-2002
402	Μελέτη και παρακολούθηση της πληθυσμιακής κατάστασης του ψαριού γκιζάνι, κατά την κατασκευή του φράγματος Γαδουρά Ρόδου (ΓΚΙΖΑΝΙ ΓΑΔΟΥΡΑΣ).	Δρ.Μ.Στουμπούδη	ΥΠΕΧΩΔΕ	78.972,85	2001-2005
417	Δημόσιες Σχέσεις ΙΕΥ	Δρ. Θ. Κουσουρής	ΕΥΔΑΠ (βραβείο)	2.934,70	2002-2003
408	Development, evaluation and implementation of a standardized fish-based assessment method for the ecological status of european rivers. A contribution to the Water Framework Directive parameters (FAME). Δημιουργία, αξιολόγηση και εφαρμογή μίας τυποποιημένης μεθόδου εκτίμησης της οικολογικής κατάστασης των ποταμών της Ευρώπης με τη χρήση ιχθυοδεικτών. Μία συμβολή στην Οδηγία Πλαίσιο για το νερό (ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΟΤΑΜΩΝ- ΙΧΘΥΟΔΕΙΚΤΕΣ). [EVK1/CT200100094].	Δρ. Α. Οικονόμου	ΕΕ	198.412,00	2002-2004
409	Standardisation of river classifications: Framework method for calibrating different biological survey results against ecological quality classifications to be developed for the Water Framework Directive (STAR). Τυποποίηση της ταξινόμησης ποταμών: Ανάπτυξη πλαίσιου μεθόδου για βαθμονόμηση διαφορετικών επισκοπίσεων ως προς την οικολογική ποιότητα για την εφαρμογή της WFD (ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΠΟΤΑΜΩΝ- ΒΙΟΔΕΙΚΤΕΣ).  [EVK1-2001-00034].	Κ.Χ. Γκρίτζαλης	ΕΕ (50%) & ΓΓΕΤ (50%)	293.149,00	2002-2004
437	Παρακολούθηση των υπόγειων νερών, της λίμνης Κουμουνδούρου και του παρακείμενου θαλάσσιου χώρου, σε σχέση με τον Χ.Υ.Τ.Α.Δ. Αττικής  (ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΛΙΜΝΗΣ ΚΟΥΜΟΥΝΔΟΥΡΟΥ).	Δρ. Α. Παυλίδου (Ι.Ω)  &  Δρ Ι. Ζαχαρίας (Ι.Ε.Υ.)	Ενιαίος Σύνδεσμος Δήμων και Κοινοτήτων Ν. Αττικής (Ε.Σ.Δ.Κ.Ν.Α.)	500.000,00	2002-2004
446	Evaluation and improvement of water quality models for application to temporary waters in southern European catchments(TempQsim). Aξιολόγηση και βελτίωση μοντέλων ποιότητας νερών για την εφαρμογή τους σε ποτάμια διακοπτόμενης ροής λεκανών απορροής της Ν. Ευρώπης  [ENVK1/CT2002/00112].	Δρ. Ν. Σκουλικίδης	EE (50%) & ΓΓΕΤ (50%)	474.818,00	2002-2005
470	Συλλογή και αξιολόγηση οικολογικών δεδομένων ποταμών και λιμνών, για την εφαρμογή της Οδηγίας 2000/60 (ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ).	Δρ. Α. Διαπούλης	Υπουργείο Ανάπτυξης	58.541,00	2002-2003
474	Διερεύνηση των δυνατοτήτων εγκατάστασης χελοδιαδρόμων στο Υ/Η φράγμα του Σράτου (ΧΕΛΟΔΙΑΔΡΟΜΟΙ ΦΡΑΓΜΑΤΟΣ ΣΤΡΑΤΟΥ) [Σύμβ. Ανάθεσης: ΔΕΥ-36/01-04-2003 ΔΕΗ].	Δρ. Χ. Νταουλάς	ΔΕΗ	9.000,00	2003-2003
ΑΚ	Εφαρμογή υδρογεωλογικών προσομοιώσεων με τη συνεισφορά Τηλεμετρικών Τεχνικών για την Ελλάδα (ΤΗΛΕΜΕΤΡΙΑ)	Δρ. Ι Ζαχαριάς	ESA	ΑΧ	2003-2004
502	Δημιουργία ιστοσελίδας ‘’Ερευνητές και Περιβάλλον’’ στο πλαίσιο της Επιτροπής Φύση2000/ΥΠΕΧΩΔΕ	Δρ. Ι Ζαχαριάς	ΥΠΕΧΩΔΕ	23.000	2003-2004 (3μήνες)
	Actions for the conservation of Mediterranean temporary ponds in Crete Δράσεις για την  διατήρης των Μεσογειακών εποχικών τελμάτων στην Κρήτη. (LIFE-Nature no LIFE04NAT/GR/000105)	Δρ. Ι. Ζαχαρίας (επ. υπεύθυνος) & Δρ. Θ. Κουσουρής (project manager)	ΕΕ	956.250,00	2004-2008
	Δημιουργία  πειραματικού σταθμού συλλογής ανοδικών χελιών στον ποταμό Αχελώο για εμπλουτισμούς των φραγμαλιμνών.	Δρ. Χ. Νταουλάς	ΔΕΗ	30.000	2004- 2006

3.3. Χρηματοδότηση Ερευνητικών Δραστηριοτήτων

Οι ετήσιες εισροές χρηματοδότησης των ερευνητικών δραστηριοτήτων, ανά φορέα χρηματοδότησης παρατίθενται στην πιό κάτω εικόνα, όπου φαίνεται σαφώς η αύξηση των ετήσιων εισροών οι οποίες πλέον έχουν φτάσει (2004) τα 1.621 χιλιάδες Ευρώ και με μέσο όρο την τελευταία πενταετία τις 732 χιλιάδες Ευρώ.

Ετήσιες εισροές χρηματοδότησης (σε χιλιάδες Ευρώ) στον Ειδικό Λογαριασμό του ΕΚΘΕ από τα εκτελούμενα ερευνητικά προγράμματα του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων ανά πηγή χρηματοδότησης

(Ε.Ε= Ευρωπαϊκή Ενωση, ΓΓΕΤ= Προγράμματα  Γενικής Γραμματείας Ερευνας & Τεχνολογίας, καθώς και η Ελληνική συμμετοχή, Αλ.Φορείς= Αλλα Υπουργεία, Νομαρχίες, ΟΤΑ).

Ειδικότερα, το μεγαλύτερο ποσοστό κατέχουν οι χρηματοδοτήσεις από τα ευρωπαικά ανταγωνιστικά προγράμματα, ενώ συμμετέχουν στην κύρια χρηματοδότηση των ερευνητικών μας δραστηριοτήτων σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό  και άλλοι φορείς (Υπουργεία, Δημόσιοι φορείς, ΟΤΑ).

3.4.  Προσωπικό & Υποδομή

Ο σημερινός αριθμός εξειδικευμένου προσωπικού του Ινστιτούτου παραμένει ο ίδιος που ήταν και την περασμένη πενταετία. Συνολικά, το μόνιμο ερευνητικό και λοιπό προσωπικό που ανήκει στο Ινστιτούτο αποτελείται από 14 άτομα και οι επί συμβάσει ή επί έργω συνεργάτες κυμαίνονται, ανάλογα των ερευνητικών δραστηριοτήτων, από 9 μέχρι 14 εξειδικευμένους επιστήμονες.

Ειδικότερα, οι ‘’Ερευνητές’’ του Ινστιτούτου είναι 6 σε σύνολο και ειδικότερα 3 στην Α’ βαθμίδα, 3 στην Β’ βαθμίδα, ενώ οι ‘’Ειδικοί Λειτουργικοί Επιστήμονες’’ είναι 3 σε σύνολο και ειδικότερα 1 ανά βαθμίδα Α’, Β’ και Γ’. Οι Τεχνικοί Επιστήμονες είναι 3 και το τεχνικό προσωπικό 2 άτομα. Από τους επί συμβάσει και έργω συνεργάτες  οι 7 είναι τεχνικοί επιστήμονες και 2 είναι τεχνικοί.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων συνεργάζεται σε θέματα αναλύσεων και προσδιορισμών με το βιο-γεω χημικό εργαστήριο που ανήκει στο ΕΛΚΕΘΕ και επομένως ένας σημαντικός φόρτος εργασίας τεχνικής φύσης κατανέμεται και σε άλλα άτομα τα οποία οργανικά δεν ανήκουν στο Ινστιτούτο.

Εξάλλου, μέσα από τα ερευνητικά προγράμματα συνεργαζόμαστε με εσωτερικούς και εξωτερικούς συνεργάτες.

Τέλος, θα πρέπει να επισημανθεί ότι παρότι το προσωπικό του Ινστιτούτου είναι μικρό σε αριθμό, η πρόσφατη βελτίωση των συνθηκών εργασίας (επέκταση εργαστηριακού χώρου και χώρων γραφείων), η ανάπτυξη της υποδομής με τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των οργάνων και μέσων, καθώς και η γενικότερη τάση που επικρατεί στο Ινστιτούτο για την κάλυψη γνωστικών πεδίων Εθνικής και Κοινοτικής προτεραιότητας, έχουν δημιουργήσει τις βάσεις για την παραπέρα  ανάπτυξη του Ινστιτούτου.

3.5. Συνεργασίες - Επιστημονικά Δίκτυα - Διακρίσεις.

Το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων συμμετείχε στα ακόλουθα διεθνή και ελληνικά επιστημονικά δίκτυα και συνεργάζεται με τους πιό κάτω φορείς:

-Δίκτυο Εθνικών Ανταποκριτών για τα Νερά (ΧΙ Διεύθυνση της Ευρωπαικής Ενωσης).

-Ανθρώπινο Δικτύο Αξιολόγησης της Ρύπανσης των Επιφανειακών Νερών (ΑΔΑΡΕΝ).

-European Centre for River Restoration. Διεθνές Δίκτυο  Πανεπιστημίων και -Ερευνητικών Κέντρων που ασχολούνται με την αποκατάσταση ποταμών σε ευρωπαικό επίπεδο

-European Network of Freshwater Research Organisations. 

-Ευρωπαϊκού Δικτύου Περιβαλλοντικής Έρευνας (ΕΔΙΠΕ).

-Συνεργασίες με Υπουργεία, Νομαρχίες, Οργανισμούς του Δημοσίου, Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΔΕΥΑΑ, Ιδιωτικούς φορείς και Περιβαλλοντικές Εταιρίες και Ενώσεις, Πανεπιστήμια και Ερευνητικούς φορείς.

Πρόσφατα το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων πήρε την πρωτοβουλία και δημιούργησε δύο δίκτυα προβολής και ευρύτερων συνεργασιών στο διαδίκτυο, το http://www.rivernet.gr  και το http://www.lakenet.gr που σκοπό έχουν να δημιουργήσουν την απαιτούμενη συνεργασία-δικτύωση μεταξύ των διαφόρων επιστημονικών ομάδων, τόσο στον ελληνικό, όσο και στο διεθνή χώρο, οι οποίοι ασχολούνται με τα εσωτερικά νερά και την ορθολογική διαχείρισή τους.

Σημειώνεται ότι υπάρχουν ήδη στο διαδίκτυο υπάρχουν ιστοσελίδες για τα ευρωπαϊκά προγράμματα του Ινστιτούτου όπως είναι:
LIFE-Τριχωνίδα (http://www.life-trichonis.gr),
LIFE-Γκιζανι (http://www.life-gizani.gr),
AQEM (http://www.aqem.de),
FAME (http://www.fame.au),
STAR (http://www.eu-star.at),
TempQsim (http://www.tempqsim.net).

Ως προς τις διακρίσεις αξίζει να αναφερθούν δύο διακρίσεις που απέσπασε το επιστημονικό προσωπικό του Ινστιτούτου και ειδικότερα:

-Α’ βραβείο ΕΥΔΑΠ (2002) για εκπόνηση ερευνητικής εργασίας που αφορά τη συνετή διαχείριση των υδατικών πόρων. Η διάκριση συνοδεύτηκε από χρηματικό έπαθλο αξίας 1.000.000 δρχ.

-Διεθνή διάκριση από το World Water Forum (2003)  για τα εναλλακτικά σενάρια υδάτινης οικονομίας και προστασίας οικοτόπων προτεραιότητας. Η εργασία παρουσιάστηκε σε σχετικό συνέδριο στο Kyoto Japan. Η διάκριση συνοδεύτηκε από πρόσκληση των οργανωτών και κάλυψη των εξόδων μετακίνησης και διαμονής ενός επιστήμονα  στην Ιαπωνία.  

3.6. Επιστημονική Προβολή - Συμβολή στην Επιμόρφωση.

Η επιστημονική προβολή του Ινστιτούτου προέρχεται από:

-τις δημοσιεύσεις και το γενικότερο συγγραφικό έργο,

-τη συμμετοχή σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά συνέδρια, σεμινάρια, ημερίδες, workshops, conserted actions,

-την παροχή επιστημονικών υπηρεσιών  σε ενδιαφερόμενους φορείς,

-τις προσκεκλημένες ομιλίες σε ημερίδες και συνέδρια,

-τα σεμινάρια περιβαλλοντικής εκπαίδευσης προς τους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης,

-τη συμμετοχή στην εκπαιδευτική δραστηριότητα προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών Πανεπιστημίων (Πανεπιστήμιο Πάτρας, Πολυτεχνείο Κρήτης, Πανεπιστήμιο Αθηνών, ΕΜΠ),

-τη συμμετοχή  ερευνητών του Ινστιτούτου σε τριμελείς επιτροπές σε εξέλιξη διδακτορικών διατριβών και Masters των Πανεπιστημίων Αθήνας, Θεσσαλονίκης,, Κρήτης, Brunnel, Leeds, Heilderberg.

-τις επιβλέψεις διπλωματικών εργασιών και πρακτικής εξάσκησης φοιτητών και σπουδαστών  ΕΜΠ, Πανεπιστήμιου Αιγαίου, ΤΕΙ Μεσολογγίου και Πολυτεχνείου Κρήτης.

Ειδικότερα, η συμβολή του Ινστιτούτου στην εκπαίδευση, επιμόρφωση και εξειδίκευση φοιτητών ΑΕΙ, σπουδαστών ΤΕΙ και εκπαιδευτικών είναι πολυδιάστατη και μεταξύ των άλλων περιλαμβάνει:

-πρακτική άσκηση φοιτητών ΑΕΙ και σπουδαστών  ΤΕΙ,

-θερινή απασχόληση φοιτητών,

-διπλωματικές εργασίες,
-πειραματικό μέρος διδακτορικών διατριβών,
-συμμετοχή μας σε τριμελείς επιτροπές διδακτορικών,
-συμμετοχή στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών (Περιβαλλοντικό Κέντρο Καλαμάτας και Θέρμου Αιτωλοακαρνανίας).

Ειδική μνεία πρέπει να γίνει και στη διαρκή επιμόρφωση του επιστημονικού και άλλου προσωπικού του Ινστιτούτου. Δηλαδή, επιδιώκεται η επιμόρφωση σε μεθοδολογίες και σε γνωστικά αντικείμενα τα οποία είναι αναγκαία για τη διεξαγωγή των ερευνητικών προγραμμάτων και σε τεχνικές ιδιαιτερότητες που διαμορφώνονται σε ευρωπαικό επίπεδο.

Ετσι, πρόσφατα δύο επιστήμονες επιμορφώθηκαν και απέκτησαν ‘’Πιστοποιητικό Ικανότητας για το River Habitat Survey (RHS)’’ από το Environmental Agency, UK,. Το πιστοποιητικό αυτό είναι αναγκαίο για τη διαχείριση των υδρολογικών λεκανών και την οικολογική ποιότητα των επιφανειακών νερών, διότι προσφέρει ικανότητα προσαρμογής της ευρωπαικής μεθοδολογίας στις επιμέρους ιδιαιτερότητες κάθε χώρας.

 Επίσης, προς την ίδια κατεύθυνση επιμορφώθηκαν δύο τεχνικοί στα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, μέσω ειδικών σεμιναρίων ιδιωτικής εταιρίας.

Εξ’άλλου, από τα ερευνητικά έργα παρελθόντων ετών προέκυψαν δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά του εξωτερικού και  ανακοινώσεις σε συνέδρια του εξωτερικού και  του εσωτερικού, από το Ινστιτούτο ή και σε συνεργασία με άλλους φορείς ή και από ερευνητικά προγράμματα άλλων φορέων με συνεργασία του προσωπικού του Ινστιτούτου, καθώς και σειρά από τεχνικές εκθέσεις για τα εκτελεσθέντα έργα.

Στην πιό κάτω Εικόνα παρατίθεται το παραχθέν επιστημονικό έργο της περιόδου 1990-2002, το οποίο δείχνει θετική εικόνα προς την κατεύθυνση των δημοσιεύσεων και τη συμμετοχή σε ελληνικά και διεθνή συνέδρια, ενώ οι δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά δεν είναι ακόμη οι αναμενόμενες.

Το παραχθέν επιστημονικό έργο  του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων  από το 1990 μέχρι το 2004, με δημοσιεύσεις σε διεθνή και ελληνικά επιστημονικά περιοδικά, με συμμετοχές σε συνέδρια στο εξωτερικό και στην Ελλάδα, με WorkShops και με τεχνικές εκθέσεις.

Σημειώνουμε ότι στο ‘’Παράρτημα’’ εμφανίζονται σε αναλυτική μορφή οι επιστημονικές δραστηριότητες του προσωπικού του Ινστιτούτου σε ότι αφορά τις δημοσιεύσεις  σε διεθνή και ελληνικά περιοδικά, τις ειδικές εκδόσεις και τις μονογραφίες, αλλά και τις ανακοινώσεις σε διεθνή και ελληνικά συνέδρια, τις παρουσιάσεις σε διεθνείς συναντήσεις εργασίας και τις τεχνικές εκθέσεις.

4. Προοπτικές Ερευνας & Ανάπτυξης – Θεματικοί Αξονες Ερευνας

Οι ερευνητικές δραστηριότητες της προσεχούς 5ετίας για το ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ εστιάζονται:

-      στην ανάπτυξη ερευνητικών δραστηριοτήτων προτεραιότητας και αιχμής,

-      στην ανάπτυξη εφαρμογών και μέτρων ελέγχου του περιβάλλοντος,

-      στην υποβοήθηση επίλυσης προβλημάτων και στις πολιτικές για το νερό και στην προστασία οικοτόπων και απειλούμενων ειδών, αλλά και

-      στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, ανά υδρολογική λεκάνη.

Επίσης, μέσα στις προτεραιότητες των δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου εντάσσονται, συστήματα έγκαιρης πρόβλεψης συνθηκών και η ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων της ρύπανσης, μελέτες αξιολόγησης και μελέτες σκοπιμότητας,  καθώς και η παροχή υπηρεσιών και προϊόντων.  

Οι στόχοι των θεματικών αξόνων έρευνας και ανάπτυξης που αναπτύσσονται παρακάτω, αποβλέπουν στη δημιουργία μιας σύγχρονης, διαφορετικής αντίληψης για το υδάτινο περιβάλλον σε συνδυασμό με την αειφόρο ανάπτυξη.

4.1. Οικολογική Ποιότητα των Επιφανειακών Νερών στα Φυσικά, Τεχνητά & Τροποποιημένα Υδάτινα Συστήματα

Η Κοινοτική Οδηγία-Πλαίσιο για τα επιφανειακά νερά (2000/60/EC) απαιτεί μεταξύ των άλλων την εφαρμογή και τη συνεχή παρακολούθηση της οικολογικής ποιότητας τους, τη δημιουργία και τον καθορισμό ποιοτικών κριτηρίων με οικολογικό προσανατολισμό για τα υδάτινα οικοσυστήματα, καθώς και ανάπτυξη κατάλληλων ποσοτικών δεικτών για τη διαχείριση των νερών, την προστασία του περιβάλλοντος και τις πολιτικές που θα εφαρμόζονται.

Εξάλλου, η μέχρι σήμερα αποκτηθείσα τεχνογνωσία μας με τη συμμετοχή μας σε ευρωπαικά προγράμματα οικολογικής ποιότητας, τυπολογίας, εναρμόνισης πολιτικών και συνθηκών αναφοράς (ΑQEM, STAR, FAME, tempQsim,ISPRA) και σε διεθνείς ερευνητικές ομάδες (ISPRA, Μεσογειακές χώρες, Ευρωπαικές χώρες), μας καθιστούν σημείο αναφοράς για το ιδιότυπο ελληνικό υδάτινο περιβάλλον

Τα πεδία έρευνας σ’ αυτό το θεματικό άξονα είναι πολλαπλά και περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων:

Κατανόηση της δομής και λειτουργίας των υδάτινων οικοσυστημάτων

Ανάπτυξη κριτηρίων και ποσοτικά προσδιορίσιμων δεικτών για την τεκμηρίωση οικολογικών ποιοτικών στόχων.

Συγκριτικές μέθοδοι εκτίμησης της οικολογικής ποιότητας των επιφανειακών νερών και ανάπτυξη τυπολογίας τους.

Δείκτες βιοποικιλότητας, χαρακτηρισμός οικοσυστημάτων.

Παγίωση ποσοτικών παραμέτρων και δεικτών για την εκτίμηση, παρακολούθηση και αξιολόγηση της οικολογικής ποιότητας των νερών και των οικοσυστημάτων.

Ανάπτυξη, παρακολούθηση εφαρμογής, στήριξη και διάχυση της σχετικής τεχνογνωσίας σε τοπικούς φορείς.

Ανάπτυξη "Ελληνικού Δείκτη" της οικολογικής ποιότητας των επιφανειακών νερών της ενδοχώρας.

4.2.  Προστασία & Αποκατάσταση Υδατικών Πόρων & Οικοσυστημάτων

Μέσα στο Ελληνικό δίκτυο προστασίας του περιβάλλοντος NATURA 2000 υπάρχουν σημαντικά πεδία ερευνητικών δραστηριοτήτων που αποβλέπουν στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αλλά και στην αποκατάσταση υποβαθμισμένων οικοτόπων και ενδιαιτημάτων, καθώς και στην ενίσχυση και προστασία του ενδημισμού και της βιοποικιλότητας, που έχουν ιδιαίτερη σημαντικότητα στα εσωτερικά νερά της Ελλάδας.

Οι τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στον τομέα αυτό εδώ και 15 χρόνια μέσα από Εθνικά (Υπουργεία Γεωργίας και Ανάπτυξης, ΠΕΝΕΔ, ΕΠΑΝ) και Κοινοτικά προγράμματα (Life-Φύση,Life-Περιβάλλον, INCO) μας επιτρέπει να επεκτείνουμε το πεδίο των δραστηριοτήτων μας πέρα από την προστασία και στην ανάδειξη οικοτόπων και ειδών που απειλούνται.

Ετσι, οι ερευνητικές δραστηριότητες σε αυτό το θεματικό άξονα μπορούν να περιλαμβάνουν μεταξύ των άλλων:

Μεθοδολογίες διατήρησης και αποκατάστασης για την ενίσχυση ή και την ανάκτηση των λειτουργιών των υποβαθμισμένων και τροποποιημένων οικοσυστημάτων.

Αξιολόγηση και εκτίμηση των επιπτώσεων εξαιτίας της τροποποίησης οικοτόπων και ενδιαιτημάτων σε φυσικά, τεχνητά ή και ισχυρώς τροποποιημένα υδάτινα συστήματα (λίμνες, ποτάμια, υγρότοποι, τεχνητές λίμνες, ταμιευτήρες, λιμνοδεξαμενές, φράγματα, αποστραγγιστικά κανάλια, κ.ά.).

Ενδημισμός, βιοποικιλότητα και ευπάθεια οικοσυστημάτων σε σχέση με τις αναμενόμενες κλιματικές μεταβολές.

Δράσεις προστασίας ειδών πανίδας και χλωρίδας, οικοτόπων και ενδιαιτημάτων.

Διάχυση της πληροφορίας και περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση - ενημέρωση τοπικών φορέων.

Συμβολή στο σχεδιασμό, την υλοποίηση και τη λειτουργία υδροπάρκων, μουσείων νερού, ενυδρείων με την ενδημική πανίδα και χλωρίδα σε περιφερειακό επίπεδο.    

4.3.  Πρόληψη  & Περιορισμός της Ρύπανσης (Μέσα, Μέτρα)

Η πρόληψη της ρύπανσης των νερών και ο περιορισμός των επιπτώσεων της είναι πάγια προβληματική η οποία τα τελευταία χρόνια προσεγγίζεται διεθνώς με συστήματα ολοκληρωμένου σχεδιασμού, χωροθέτησης, ανάπτυξης και εφαρμογής, αλλά και συνεχούς παρακολούθησης με αυτοποιημένα και on line συστήματα. Υπάρχουν και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν εστίες ή και πηγές ρύπανσης, εξαιτίας των ανθρωπογενών δραστηριοτήτων, της ανορθόδοξης ανάπτυξης, του ελλείματος παιδείας και ευαισθητοποίησης.

Οι στόχοι του θεματικού αυτού άξονα είναι η αξιολόγηση κάθε περίπτωσης ρύπανσης και η ανάπτυξη μέσων ελαχιστοποίησης της, περιορισμού ή και πρόληψης της διάχυτης ρύπανσης.

Ωστόσο, το ερευνητικό προσωπικό του Ινστιτούτου διαθέτει τη τεχνογνωσία για την αξιολόγηση της ρύπανσης και των πηγών συνεισφορά της, για την ανάπτυξη μεθοδολογιών προσέγγισής της, αλλά και για την ανάπτυξη μέσων ελαχιστοποίησης, περιορισμού ή και πρόληψης της ρύπανσης των νερών, τόσο από τις πρακτικές χρήσης του εδάφους (γεωργία, τεχνικά έργα), όσο και από τη χρήση του νερού (εκτροφές ψαριών, αγροτικές μονάδες μεταποίησης γεωργικών προϊόντων, υδατοκαλλιέργειες).

Τα πεδία των ερευνητικών δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου για την επόμενη πενταετία είναι δυνατό να καλύψουν γνωστικά αντικείμενα όπως είναι:

Ποιότητα νερών και ρύπανση.

Υφαλμύρωση και νιτρορύπανση.

Περαιτέρω ανάπτυξη μέσων και εργαλείων αξιολόγησης και καταγραφής της ρύπανσης.

Βελτιωμένα συστήματα επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης του νερού, καθώς και εφαρμογή σε πιλοτική μορφή, φάσεων και επίδειξης σε ημιαστικές και αγροτικές περιοχές.

Μεταφορά και προσαρμογή καινοτόμων τεχνικών και τεχνολογιών στις ελληνικές υδρολογικές συνθήκες.

4.4. Συμβολή στην Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Υδατικών Πόρων (Σχεδιασμός, Στρατηγικές, Μέσα)

Σε εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας για τα νερά  εισάγεται η έννοια της ‘’Ολοκληρωμένης Διαχείρισης ανά Υδρολογική Λεκάνη’’ που βασίζεται στα γνωρίσματα και τα χαρακτηριστικά κάθε λεκάνης (φυσικά, χημικά, βιολογικά, κοινωνικο-οικονομικά), στον προσδιορισμό των ‘’Στόχων Ποιότητας’’, στην πραγματοποίηση σχετικών έργων, αλλά και στη λήψη μέτρων, ώστε να επιτευχθούν οι στόχοι της  Οδηγίας.

Οι στόχοι αυτού του άξονα είναι η συμβολή του ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ. στην ανάπτυξη της γνώσης, των εργαλείων και των τεχνολογιών που απαιτούνται, ώστε να προωθηθεί η ορθολογική διαχείριση του νερού σε επίπεδο υδρολογικής λεκάνης. Σ’ αυτή τη διάσταση γίνεται συσχετισμός των υπαρχόντων υδατικών πόρων με τη ζήτηση για την επίτευξη οικονομικής αποδοτικότητας και βιωσιμότητας, αλλά και των προοπτικών που υπάρχουν σε τοπικό επίπεδο, μέσα στα πλαίσια των περιορισμών που θέτουν:

-η διαθεσιμότητα,

-η περιβαλλοντική προστασία και ποιότητα και

-οι κοινωνικο-οικονομικές συνιστώσες κάθε περιοχής.

Η τεχνογνωσία που αποκτήθηκε τα τελευταία χρόνια στο ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ., είναι ικανή να συμβάλλει στη βιώσιμη διαχείριση του νερού, στην ανάπτυξη μεθοδολογιών επαναχρησιμοποίησης υποβαθμισμένων νερών, στα δίκτυα παρακολούθησης της ποιότητας και της ποσότητάς τους και στα μοντέλα πρόβλεψης υδρολογικών συνθηκών.

Τα πεδία ερευνητικών δραστηριοτήτων του Ινστιτούτου μεταξύ των άλλων περιλαμβάνουν :

Μεθοδολογίες και τεχνικές αξιολόγησης, σχεδιασμού και διαχείρισης σε επίπεδο λεκάνης απορροής.

Εργαλεία ορθολογικής διαχείρισης του νερού, κοινωνικο-οικονομικές πτυχές και περιβαλλοντική διάσταση.

Λειτουργικά σχήματα διαχείρισης σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.

Μεθοδολογίες διαχείρισης και πιλοτικές εφαρμογές.  

4.5. Ανάπτυξη & Εφαρμογή Συστημάτων Συνεχούς Παρακολούθησης -Πρόγνωσης & Πρόληψης.

Δεδομένων των ανεξέλεγκτων ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και της αναμενόμενης κλιματικής μεταβολής είναι απαραίτητη η ανάπτυξη συστημάτων συνεχούς παρακολούθησης, πρόγνωσης και πρόληψης συνθηκών και μεταβολών ευαίσθητων πόρων και οικοσυστημάτων. Το ΕΚΘΕ,  μέσω του συστήματος ‘’Ποσειδών’’ έχει ήδη αναπτύξη τέτοια συστήματα για τη θάλασσα και επομένως η υπάρχουσα τεχνογνωσία με τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις μπορούν να βρούν εφαρμογή και στα εσωτερικά νερά. Τα συστήματα αυτά, για τα εσωτερικά νερά θα βασίζονται κατά κύριο λόγο σε τεχνολογίες αιχμής μέσα από:

-Αυτόματους σταθμούς παρακολούθησης και τηλεμετάδοσης.

-Τηλεπισκόπιση και GIS.

-Οικοτοξικολογία.

-Αριθμητική προσομοίωση πρόγνωσης.

-Μέτρα πρόληψης, προστασίαςκαι αποκατάστασης.

Ηδη, στα πλαίσια ερευνητικών δραστηριοτήτων λειτουργούν τρείς Real-Time on-line σταθμοί μετρήσεων (στην Αιτωλοακαρνανία, στη Ρόδο και στον ποταμό  -Κράθη στην Αχαϊα).

5. Υλοποίηση Στόχων

Οι στόχοι του πρόσφατου αναπτυξιακού σχεδιασμού έρευνας του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων διαμορφώθηκαν μέσα στο πλαίσι  αναπτυξιακών συνθηκών και αναγκαιοτήτων, αλλά και μέσα από τη στρατηγική ανάπτυξης  του Ινστιτούτου, λαμβάνοντας υπόψη τις εθνικές και κοινοτικές προτεραιότητες, τον  τοπικό προβληματισμό και τις σύγχρονες απαιτήσεις και τάσεις. Σημαντικό κίνητρο αλλά και εθνική επιταγή προτεραιότητας αποτελεί η υλοποίηση της εφαρμογής της Οδηγίας Πλαίσιο για τα επιφανειακά νερά, στην οποία έχουμε κληθεί από την πολιτεία να συμβάλλουμε ως σύμβουλοι, διαχειριστές αλλά και επιμορφωτές για τους αρμόδιους περιφερειακούς φορείς που θα είναι επιφορτισμένοι με την εφαρμογή της.

Για την υλοποίηση των ευρύτερων στόχων του το ΙΝ.ΕΣ.ΥΔ.:

·         Διεκδικεί την συμμετοχή του σε αναπτυξιακά και ερευνητικά προγράμματα σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο σε συνεργασία με ερευνητικές ομάδες του εσωτερικού και εξωτερικού καθώς και αναπτυξιακές εταιρίες των ΟΤΑ. Συγκεκριμένα, επιδίωξη αποτελούν δράσεις στα πλαίσια του 3 ΚΠΣ μέσα από το ΕΠΑΝ (ΓΓΕΤ) και προγράμματα του ΥΠΕΧΩΔΕ, καθώς και στα προγράμματα της DG ‘’Ερευνας, Περιβάλλον’’ που αφορούν την Ευρωπαϊκή πολιτική για τη διαχείριση των υδατικών πόρων.

·         Επιδιώκει τη συμμετοχή του σε δίκτυα Αριστείας στα πλαίσια του Ευρωπαϊκού χώρου έρευνας που αναφέρονται στις βασικές ερευνητικές περιοχές ενδιαφέροντος του.

·         Συμμετέχει σε συνεργασίες που αφορούν δράσεις περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων σε τοπικό (ΠΕΠ), σε εθνικό και σε διεθνές  (Ιnterreg ΙΙΙ – ΜΕDA – LIFE  ) επίπεδο.

·         Προσβλέπει στην περαιτέρω διάθεση και διάχυση της πληροφορίας στις τοπικές κοινωνίες προκείμενου να εξασφαλιστεί η απαραίτητη συναίνεση για την εφαρμογή των πολιτικών διαχείρισης του νερού σε τοπικό επίπεδο.

6. Συμπεράσματα - Προοπτικές

Οπως προκύπτει από τα παραπάνω στοιχεία τα οποία έχουν επισημανθεί και στην τελευταία αξιολόγηση του Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων που έγινε από εξωτερικούς αξιολογητές το 2000, προκύπτει ότι έχουν:

·         δημιουργηθεί αξιόπιστες ερευνητικές υποδομές-ομάδες,

·         διαμορφωθεί γνωστικά αντικείμενα και ασχολούμαστε με θέματα επίκαιρα, προτεραιότητας και αιχμής,

·         αναπτυχθεί και συμμετέχουμε σε ευρωπαϊκές ερευνητικές ομάδες,

·         προκύψει νέα δεδομένα για τις περαιτέρω προοπτικές ανάπτυξης του Ινστιτούτου.

Η ερευνητική δυναμική του Ινστιτούτου είναι δεδομένη και εκπορεύεται από τα ερευνητικά προγράμματα που αυτή τη στιγμή διεξάγονται, ενώ έχουν προστεθεί στις δραστηριότητες του Ινστιτούτου γνωστικά αντικείμενα επικαιρότητας, όπως είναι η ολοκληρωμένη διαχείριση των υδατικών πόρων, η οικολογική ποιότητα, προβλέψεις για την πορεία της ρύπανσης, on line παρακολούθηση συνιστωσών του περιβάλλοντος, κ.ά .

Το Ινστιτούτο Εσωτερικών Υδάτων μέσα στα πλαίσια των δραστηριοτήτων του:

·         αναπτύσει ερευνητικές δραστηριότητες,

·         παρέχει υπηρεσίες συμβούλου στην πολιτεία και τους φορείς της και

·         συμβάλλει την προστασία του υδάτινου περιβάλλοντος, στη ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων και στη βιώσιμη ανάπτυξη.

Τα γνωστικά πεδία των ερευνητικών δραστηριοτήτων καλύπτουν γενικά τα εσωτερικά νερά, δηλαδή τα νερά της ενδοχώρας και αποσκοπούν να συμβάλλουν στη βελτίωση της ποιότητας της ζωής, στον περιορισμό της ρύπανσης, στη συνεχή παρακολούθηση της ποιότητας  του υδάτινου περιβάλλοντος και στην ολοκληρωμένη διαχείριση των υδρολογικών λεκανών.

Γενικά, σκοπός του Ινστιτούτου είναι να συνεισφέρει στην παραγωγή της γνώσης,  στην ανάπτυξη και διάχυση της τεχνογνωσίας και στη διασύνδεση των αποτελεσμάτων της έρευνας με τις ανάγκες και τα προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, με τη διαχείριση εθνικών και διασυνοριακών πόρων και χώρων, καθώς και με τη συμμετοχή μας σε  διεθνείς ερευνητικές ομάδες.

Οι σύγχρονες στρατηγικές για την προστασία και διατήρηση του υδάτινου περιβάλλοντος και για την αειφόρο ανάπτυξη απαιτούν ανάπτυξη κατάλληλων μηχανισμών, μεθοδολογιών και συστημάτων συνεχούς παρακολούθησης, ενώ η ευαισθητοποίηση και συμμετοχικότητα της τοπικής κοινωνίας και των φορέων της, είναι κλειδιά για την επιτυχία.

Ως προς τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε και τις προτεινόμενες λύσεις τους αυτά κωδικοποιούνται κυρίως στα εξής:

·         Η πρόσληψη εξειδικευμένου ερευνητικού προσωπικού αποτελεί αναγκαιότητα η οποία δεν μπορεί να καλυφθεί από τα τρέχοντα ερευνητικά προγράμματα με τους επί έργω συνεργάτες, οι οποίοι όταν βρούν μονιμότερη εργασία φεύγουν και έτσι αποστερούμεθα της, σε προσωπικό και εμπειρίας, επένδυσής μας.

·         Η απουσία προγραμματικών συμφωνιών μεταξύ του ΕΚΘΕ και των αρμόδιων Υπουργείων και των Περιφερειών είναι ένα ζήτημα το οποίο θα πρέπει να επιλυθεί σε θεσμικό πλαίσιο. Μερικοί φορείς παρακάμπτουν το σκόπελο αυτό αναθέτοντας έργα τα οποία λόγω του ‘’ειδικού τεχνικού τους χαρακτήρα’’ μπορούν να αποτελέσουν εξαιρέσεις του κανόνα. Σαυτό το πλαίσιο θα μπορούσαν να κινηθούν και οι υπόλοιποι κρατικοί φορείς, ώστε να γίνονται απευθείας αναθέσεις, οι οποίες κατά κανόνα έχουν και τα καλύτερα αποτελέσματα για την πολιτεία.

·         Να παγιωθεί η συμμετοχή ‘’ειδικού συμβούλου’’ από τα ΝΠΔΔ προς τα Υπουργεία, τους κρατικούς φορείς και τις Περιφέρειες, ώστε να καλύπτονται οι αρμόδιες εισηγήσεις, αλλά και τα παραδοτέα με τον καλύτερο τρόπο και με επιστημονικά κριτήρια.

·         Η ελληνική συμμετοχή στα ευρωπαικά προγράμματα χρόνο με το χρόνο μειώνεται και έτσι δημιουργούνται δυσκολίες στη διεξαγωγή του έργου. Για να ξεπεραστεί αυτό το εμπόδιο προτείνεται όπως η ελληνική συμμετοχή καλύπτεται με τις ‘’Προγραμματικές Συμβάσεις’’ των Υπουργείων και των Φορέων τους, για συγκεκριμμένες δράσεις και έργα προτεραιότητας.

·         Για να είναι σύγχρονος και ανταγωνιστικός ο εξοπλισμός ενός ερευνητικού Κέντρου θα πρέπει τακτικά να ανανεώνεται, ενώ οι δυνατότητες για εξοπλισμό αιχμής μέσα από τα ερευνητικά προγράμματα συνήθως  είναι μηδαμινές. Η πολιτεία θα μπορούσε να επωμιστεί έμμεσα αυτή τη δαπάνη για παράδειγμα μέσα από εξαιρέσεις του ΦΠΑ ή άλλους μηχανισμούς εξεύρεσης ή υποστήριξης πόρων.

·         Οφείλεται επίσης να τονιστεί, ότι ο μειωμένος τακτικός προυπολογισμός του ΕΚΘΕ αντανακλά και έχει αντίκτυπο και στις δραστηριότητες των Ινστιτούτων και στην αναπτυξιακή τους πορεία. Οπωσδήποτε έχουν γίνει τεράστιες επενδύσεις τα τελευταία χρόνια (νεόδμητο κτίριο, υποδομές), αλλά με την ετήσια συρρίκνωση του τακτικού προυπολογισμού δημιουργούνται προβλήματα δυσλειτουργίας και στις ελαστικές δαπάνες του Κέντρου.

                                                                                                                                      Οκτώβριος 2004